Partycypacja społeczna w planowaniu przestrzennym – stan obecny i wyzwania

Warunkiem skutecznego oraz sprawnego planowania przestrzennego jest włączenie jak najszerszych grup uczestników w procesy i procedury sporządzania dokumentów planistycznych na poziomie prawa lokalnego, a w szczególności miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Partycypanci społeczni w planowaniu przestrzennym, będący pewnym podzbiorem wszystkich partycypantów, stanowią bardzo szeroką oraz zróżnicowaną wewnętrznie grupę. Ich udział w procesach i procedurach planistycznych jest uwarunkowany przepisami prawa oraz ogólnie przyjętymi zasadami tzw. dobrej praktyki planistycznej i administracyjnej. W obecnym stanie prawnym decydujący głos w zakresie partycypacji społecznej w planowaniu przestrzennym mają organy gminy. To od decyzji wójta, burmistrza oraz prezydenta miasta, a w mniejszym stopniu od urbanisty i planisty, zależą przyjęte rozwiązania planistyczne. W praktyce planistycznej partycypacja jest realizowana w bardzo ograniczonym zakresie, określonym przepisami obowiązującej ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Udział społeczny w procesach i procedurach planowania przestrzennego szczebla lokalnego powinien być realizowany w formie szerokiej oraz otwartej partycypacji społecznej. Jej uczestnikami powinny być zarówno osoby fizyczne, prawne jak i formalne oraz nieformalne grupy społeczne. W artykule przeanalizowano aktualny stan regulacji prawnych w Polsce w zakresie partycypacji oraz przewidywane kierunki zmian w tym zakresie.